Naar inhoud springen

'Ollands

Uut Wikipedia

't ’Ollands is 'n streektaele die-a gesproken oort in de Nederlandse provincies Zuud-'Olland (boven 't 'Aeriengvliet), Noord-'Olland, Utrecht en de nieuwe provincie Flevoland (behalve Urk). 't ’Ollands stae van aolle Nederlandse dialecten 't kortste bie 't Standaerdnederlands. Om die reë oort 't Standaerdnederlands ok wè "’Ollands" genoemd; 't advies is vò dat, zeker binnen de taelwetenschap, nie te doeën.

De 'Ollandse dialecten laete d'r eige opdeêlen in Utrechts, Zuud-'Ollands en Noord-'Ollands. 't Noord-'Ollands, wat-a weer bestaet uut West-Fries, Kennemerlands, Zaons, Waeterlands en 'n antal plaetselijke dialecten (Volendams, Egmonds, Enkhuizers, Wieriengs, Texels), ei relatief vee Fries taelgoed bewaerd. T'n deêle komt dat deudat dit gebied toet 't ende van de dertienden eêuw Fries was. 't Zuud-'Ollands (daer-an de dialecten van Amsterdam en 'Aerlem ok onder vaolle) laet z'n eige verdeêle in traditioneêle dialecten, die nog vee afwieke van 't Standaardnederlands (bevòbeeld 't Katwieks), en moderne dialecten, die nie vee meêr as accenten bin (dienk an 't Amsterdams, Rotterdams of 'Aegts). 't Utrechs tenslotte trek vee op 't Zuud-'Ollands en wiekt ok nie vee van de standaerdtaele af. Toch moet 't dae vroeger meer van verschild è; taeldocumenten en -relicten wieze d'rop dat 't in de Middeleêuwen meer op Braebants en West-Veluws trok.

Ok 't Stadsfries, wat-a vanouds in de steden van Friesland oor gesproke, moe toet 't 'Ollands gerekend ore. 'tzelfde geldt vò de verwante dialecten Bildts, Aomelands en Midslands.

'Ollands is 't eên van de joenkste dialecten van 't Nederlands: 't is net as 't Zeêuws in de loôp van de Middeleêuwen ontstae naedat de Franken de Friezen onderworpen 'aodde, en ulder taelen goenge vermengen. Om-at d'r in 'Olland pas laet 'n schrifttraditie op gang kwam, is t'r nog vee ondujelijk over de geschiedenisse van 't dialect.

't Svores, dat-a 'n ienkele keêr bie 't Zeêuws oor getrokke, oor deu de meêste taelonderzoekers as 'n 'Ollands dialect gezieë.